Skąd się wzięły skandynawskie trolle? 

Trolle stały się dość popularne od czasu, gdy po raz pierwszy zaczęto ich używać do straszenia dzieci na dobranoc. Czyli… kiedy? Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że trolle pochodzą z mitologii nordyckiej. 

W rzeczywistości trolle są częścią tamtejszych legend i folkloru już od czasów tzw. „Eddy młodszej” islandzkiego poety i historyka Snorrego Sturlusona (1179–1241), a prawdopodobnie nawet wcześniej, kiedy to historie były po prostu przekazywane ustnie.

Norweskie oraz islandzkie trolle są szczególnie znane, a wiele słynnych opowieści o trollach pochodzi z tamtejszego, bogatego dziedzictwa mitologicznego. Ale co tak naprawdę wiesz o trollach? Czas chyba uzupełnić listę swoich strachów.  

Jak opisywano je dawniej?

Najwcześniejsze wzmianki są nieco mylące i wydają się odnosić do zróżnicowanej grupy istot nadprzyrodzonych. Ze najstarszych zapisów wiemy, że istniała rasa olbrzymów zwana „Jötunn”, a trolle były uważane za jedną z nich. Z czasem folklor trolli rozwinął się poza podrodzinę olbrzymów i stały się bardziej wyraziste, ewoluując w postać bliższą współczesnym wyobrażeniom znanym z bajek.

Co do słowa „troll” – jest ono bardzo podobne do skandynawskich terminów oznaczających magię, takich jak „trolleri” i „trylleri” oraz północnogermańskiego słowa „trolldom”, które oznacza czary. Nie ma jednak pewności, czy słowa te są w ogóle powiązane. Wielu naukowców ma sprzeczne teorie na ten temat, więc trudno powiedzieć na pewno, skąd wzięło się określenie. Jeśli spotkacie kiedyś trolla, nie zapomnijcie zapytać! 

Jak wyglądają skandynawskie trolle?

Czy przypominają tolkienowskie trolle jaskiniowe, a może były bliższe wyobrażeniu tych istot z kart powieści J.K. Rowling? Istnieją dwa różne typy trolli, w zależności od ich kształtu i wielkości.

• Pierwsze są ogromne, wyglądają trochę jak giganci i żyją w najdzikszych górach oraz najgłębszych lasach.
• Drugi podgatunek jest niski i krępej budowy. Kryją się pod ziemią lub w jaskiniach.

Ale te wielkie i te mniejsze łączy paskudny wygląd oraz wredny charakter. Z wyglądu są nieforemne, mocno porośnięte włosiem, z wyłaniającą się z pomiędzy kudłów, najeżoną zębami paszczą i dyndającym nad nią wielgaśnym nochalem. 

Trudno o sympatię do trolli, szczególnie biorąc pod uwagę, że wysmakowały się w ludzinie. W dawnych czasach wierzono również, że trolle wyczuwają krew chrześcijan.

Czy skandynawskie trolle zawsze są złe?

Zazwyczaj tak. Czy to porywając dziewczęta, zjadając dzieci, czy też po prostu siejąc zamęt, trolle z folkloru są zazwyczaj po ciemnej stronie mocy z bardzo nielicznymi wyjątkami. Natomiast jest zgoda co do tego, że choć trolle są niebezpieczne, to nie są zbyt przebiegłe. Dlatego można je przechytrzyć lub trzymać na dystans aż do wschodu słońca, kiedy to, jak się uważa, zamieniają się w kamień.

Dlaczego słońce zabija trolle? Niektórzy twierdzą, że to niezrozumiała dla nas starożytna magia, a inni, że trolle urodziły się z kamienia, więc mogą zostać do niego przywrócone.  Dodatkowo, klimat Skandynawii może mieć tu znaczenie. Tamtejsze surowe zimy sprawiły, iż ludzie czcili słońce i widzieli w nim siłę ochronną. Skoro tak, to trochę złocistych, ciepłych promieni może wystarczyć, aby ukatrupić złe trolle. Nie uważacie? 

Zobacz inne teksty

Pytanie może wydawać się absurdalne, ale protoplasta rumianego brodacza w czerwonym kubraku, czyli Mikołaj z Bari, pojawia się w źródłach pisanych już w VI wieku. Według średniowiecznych przekazów słynny biskup z Miry (obecnie Demre – miasto w Turcji) żył na przełomie III i IV wieku i przez stulecia był jednym z najbardziej czczonych świętych. Oczywiście wierzenia i kultura wikingów jest spleciona z opowieściami o norweskich bogach. Jednak to właśnie wikingowie wprowadzili do Norwegii chrześcijaństwo. Czytaj dalej

Czy bogini Hel miała syna? Hel była w połowie martwa? A może jej nie było? Przejdź do tekstu Czy przerażająca, na wpół martwa nordycka bogini Hel, pani podziemnego królestwa miała… dzieci? Skoro badacze nie są przekonani co do jej obecności w wierzeniach wikingów, przesłanek do jej potomków jest jeszcze mniej. Ale istnieją legendy związane z pogańskimi rytuałami przesilenia zimowego. Ich częścią jest potwór o imieniu Krampus. To ponoć przerażający syn władczyni Helheimu. Kim jest ta istota? Czytaj dalej

Sprawdź bluzy i koszulki inspirowane wierzeniami wikingów

Tyr – Koszulka Męska – Zobacz więcej

Loki – Bluza z kapturem – Zobacz więcej

Źródła:

https://www.enkivillage.org/scandinavian-folklore.html

https://mythus.fandom.com/wiki/Troll

https://mythology.net/norse/norse-creatures/troll/

https://en.lillehammer.com/things-to-do/into-norway/cultural-heritage-and-attractions/troll-legends-and-myths