Kiedy nadchodziły fale gorąca, w starożytnym Egipice ludzie często wieszali w drzwiach zmoczone w wodzie szmaty, a kiedy woda wyparowywała jednocześnie ochładzała powietrze. To jeden z przykładów wczesnego klimatyzatora. Ale mądrzy przodkowie mieli również inne sposoby na upał.
Dziś pozostawimy na chwilę wikingów z ich podbojami i zajmiemy przyziemnymi niedogodnościami, z którymi musimy borykać się my – ludzie współcześni. Chodzi o upały. Jak radzono sobie w przeszłości z falami gorąca? Przecież nie każdy miał w pobliżu zielone gaje i chłodne rzeki lub jeziora, a klimatyzacji nikt jeszcze nie wymyślił. Oto kilka sposób, jakie przodkowie stosowali na lejący się z nieba żar.
Starożytni Egipcjanie znali moc Słońca. To Re, bóg Słońca, był stwórcą świata i panem ładu we Wszechświecie. Uważany przez Egipcjan za najważniejszego z bogów i władcę ludzi, przedstawiany był z dyskiem słonecznym i głową sokoła lub jastrzębia.
Dawni Egipcjanie bardzo rozsądnie korzystali z cienia, używając zadaszeń i różnych osłon przed palącymi promieniami naszej gwiazdy. Pierwsze parasole zostały wynalezione prawie 4000 lat temu w Egipcie, Asyrii i Chinach, a ostatecznie rozprzestrzeniły się w Grecji i Rzymie, a później w Europie.
Ale to Rzymianie stosowali prawdopodobnie najlepsze rozwiązanie, aby radzić sobie z gorącym latem. Ich słynne akwedukty dostarczały wodę nie tylko do spożycia. Rzymianie pompowali chłodną wodę z akweduktów wprost do rur, które znajdowały się w ścianach. W ten sposób skutecznie chłodzili pomieszczenia, chociaż oczywiście było to rozwiązanie tylko dla zamożnych obywateli.
Warto też pamiętać, że jeśli byłeś zamożny w Rzymie, prawdopodobnie miałeś też kilku przydatnych galijskich niewolników, którzy mogli cię wachlować od rana do nocy, ciesząc się z tak lekkiego i przyjemnego zajęcia. To nie wszystko. Bogaci mogli sobie pozwolić na zakup… śniegu (!) przywiezionego z gór i używać go do chłodzenia swoich domów i oczywiście napojów.
Projekt budynku zawsze był ważnym czynnikiem w radzeniu sobie z letnimi upałami. W średniowiecznej Persji opracowano wieże wiatrowe, które wykorzystywały poziomy ruch powietrza, aby dostarczać mieszkańcom chłodne powietrze. Otóż w wieżach znajdowały się wąskie otwory zaprojektowane w takim sposób, by przechwytywać podmuchy wiatru i kierować je do pomieszczeń poniżej, niczym sprytny wiatrak napędzany wiatrem.
Jeśli przyjrzymy się sposobom stosowanym na obszarach bliższych nam geograficznie i kulturowo, to średniowieczne zamki utrzymywały chłód w lecie dzięki grubym ścianom i wysokim sufitom. Większość zamków miała również małe okna, które można było łatwo zasłonić okiennicami lub zasłonami. Pamiętajmy, że szklane, szybko nagrzewające się połacie szyb, to stosunkowo późny wynalazek. Szkło nie było używane do konstruowania szyb aż do 1300 roku, a i wtedy tylko bogaci mogli sobie na nie pozwolić – szklane okienka były małe i liche.
Pamiętano też o różnicach temperatur w fazach dnia i nocy. Zamykanie okien rano pomagało utrzymać chłodne powietrze z nocy wewnątrz pomieszczeń przez resztę dnia. Co ciekawe, większość zamków mieszkalnych została zbudowana w okresie średniowiecznego optimum klimatycznego (w latach 800-1300), kiedy to średnie temperatury były nieco wyższe. Z kolei na początku małej epoki lodowej (1300-1800) powstały dwory, które łatwiej było ogrzać niż tradycyjny zamek.
Wiele z tych budowli miało wysokie sufity i duże drzewa zapewniające cień na dziedzińcu, aby promienie słoneczne nie przenikały do wnętrza domu. Później ganki stały się popularnym sposobem na zacienienie i utrzymanie stosunkowo chłodnej strefy wejścia do domu. Czy to już wszystko? A gdzie tam! Po kolejną porcję chłodu zapraszam na nasze następne spotkanie.
Komentarze: 0
Logowanie:
Facebook