Podatek od brody, kapelusza, a może z tytułu pierdów krów? To nie wymysł. Państwa i władcy nakładali na przestrzeni dziejów najdziwniejsze podatki. Posłuchajcie.
System podatkowy to struktura, która nigdy nie jest w pełni ukształtowana i gotowa raz na zawsze, ponieważ ewoluuje i zmienia się wraz przemijaniem systemów politycznych, państw i ludzi. Na kształt i rodzaj podatków wpływają tak odległe od kiesy zagadnienia jak wiara czy światopogląd, chociaż kiedy wrzucasz pieniądze do koszyczka podczas niedzielnej mszy, płacisz na rzecz utrzymania duchowieństwa podobnie jak wierzący płacili niegdyś w średniowieczu.
Różnica jest taka, że dawna dziesięcina była podatkiem obowiązkowym i sprecyzowanym – stanowiła świadczenie pieniężne lub rzeczowe w postaci dziesiątej części dochodu. Dziś rzucamy „co łaska”. Warto dodać, że początkowo podatek religijny spoczywał na barkach panujących, którzy stopniowo zrzucali ten obowiązek na poddanych (od drugiej połowy XII wieku). W praktyce dziesięcina nie zawsze wynosiła 1/10 wielkości plonów. Bywała niższa, zwana snopową (pobierana w snopach na polu) i małdratowa (pobierana w ziarnie). Wyższe stany płaciły swobodnie na rzecz wybranego przez się kościoła. Podatek kościelny obligatoryjny występuje obecnie w Niemczech, Austrii, części Szwajcarii i państwach skandynawskich.
W Polsce dziesięcina wygasła w XIX wieku. Jednocześnie nie jest tak, że Kościół w Polsce utrzymuje się samodzielnie. Nie uwzględniając różnych ulg podatkowych i wsparcia pośredniego, istniejący od lat 50. ubiegłego wieku Fundusz Kościelny jest zasilany ze środków państwa, a więc pracy wszystkich Polaków. Te wydatki rosną bardzo szybko. W ciągu niecałych 30 lat pula pieniędzy z budżetu państwa przeznaczana na ten cel wzrosła prawie 90-krotnie: z trochę ponad 2 mln zł w 1990 roku do ponad 176 mln zł w 2018 roku. Oczywiście Kościół z tych środków realizuje różne zbożne cele, np. konserwacje zabytków czy prowadzenie domów opieki, ale bez wątpienia ma też bardzo długą tradycję życia z wiernych.
W Polsce historia podatku na rzecz Kościoła sięga czasów Mieszka I, który to wprowadził tzw. świętopierze, czyli daninę na rzecz papiestwa. W średniowieczu istniało również wiele innych podatków, ale najciekawsze pojawiły się znacznie później. W 1535 roku ówczesny król Anglii Henryk VII nałożył podatek od… brody. Co ciekawe, Henryk sam nosił brodę, ale z podatku się zwolnił. Wysokość opłaty zależało do majętności posiadacza zarostu, z czasem do uiszczenia opłaty zobowiązani byli wszyscy posiadacze brody zapuszczanej od minimum dwóch tygodni. Podobny podatek wprowadził car Piotr I Wielki. Władca upoważnił policję do przymusowego i publicznego golenia mężów, którzy odmówili opłacenia podatku.
Skoro jesteśmy przy brodzie, to w Anglii na przełomie XVIII i XIX wieku istniał tzw. podatek kapeluszowy liczony od liczby kapeluszy, ale chyba najdziwniejszy był obowiązujący przez 300 lat podatek od… tchórzostwa. Płacili go oczywiście ci, którzy nie chcieli iść na wojnę.
Myślicie, że w naszej rzeczywistości nie ma już takich wydumanych danin? Od 2008 roku w Estończycy są zobowiązani do płacenia podatków z tytułu gazów jelitowych wydalanych do atmosfery przez krowy. Z kolei Austriacy opodatkowali gips. Dlaczego? Ponieważ w alpejskim kraju zużywa się go tony do usztywniania połamanych przez narciarzy nóg i rąk (średnio 150 tys. osób rocznie). Podatek na gips wliczony jest do cen usług narciarski, najczęściej w skipassy, a cały dochód trafia do tamtejszej służby zdrowia. Dziwnych podatków mamy znacznie więcej. Ale o tym może już następnym razem…
Komentarze: 0
Logowanie:
Facebook