Wawel to jedna z naszych najważniejszych budowli. Miejsce, które często uważamy za źródło i kolebkę polskości. Pierwszą katedrę krakowską wzniesiono w XI wieku, ale w tym samym czasie postawiono w niej sarkofag przykryty kamienna płytą z gotlandzkim znakiem… Thora.

Tego typu symbole znajdowane są głównie na Gotlandii i Wyspie Man i pochodzą z okresu ekspansji wikingów. Łączy jest symbolika, czyli tzw. „krzyż boga Thora”.

Płyta z Wawelu przypomina pochówki nordyckich wojowników. Przede wszystkim posiada takie same elementy, jak na przykład zachowana płyta nagrobna z Kirk Bridge na wspomnianej Wyspie Man. Co najważniejsze, odnaleziony na Wawelu pochówek należy do kobiety – najpewniej wysokiego stanu, o czym świadczą rozmiary sarkofagu, jakość i sposób zdobień. To jedyny pochówek, który znajdował się w pierwszej, historycznej katedrze na Wawelu. Archeolodzy nie odnaleźli żadnych śladów innych grobów. 

Czy katedra była poświęcona spoczywającej w niej “księżniczce”? 

Najciekawsze pytanie brzmi jest inne. Czy „krzyż w otoku umieszczony na drzewcu” musi od razu oznaczać, że pochowana na Wawelu średniowieczna księżniczka była pochodzenia skandynawskiego? 

Niestety wieki temu pochówek został obrabowany i w krypcie ostały się jedynie kości. Archeolodzy nie mogli zatem przyjrzeć się darom grobowym, tj. ozdobom, naczyniom czy elementom dawnej broni. Ale dla naukowców szkielet przedstawia równie ważne i cenne źródło informacji. Po przebadaniu szczątków okazało się, że kobieca czaszka jest wydłużona. To tak zwana delichocephalia, która jest typowa dla… Skandynawów. 

Właściwie mamy szczęście, że możemy w ogóle badać te pozostałości, bo gdyby dawni zarządcy katedry byli bardziej skrupulatni i dokładni, po szczątkach i sarkofagu nie zostałby ślad. Chodzi o to, że w kolejnych wiekach, kiedy chrześcijaństwo okrzepło, dawna symbolika była albo adoptowana albo usuwana. Podobnie stało się w przypadku “księżniczki” pochowanej na Wawelu. Grób wyczyszczono z wszelkich darów, a płytę nagrobną wrzucono do rumowiska z gruzem. Gdyby je uprzątnięto, zabytki nie przetrwałyby do naszych czasów. 

To nie wszystko. Skandynawski ornament plecionkowy znaleziony w Krakowie

Warto w tym miejscu wspomnieć o mniej znanych znaleziskach na Wawelu. To m.in. skandynawski ornament plecionkowy na fragmentach kamiennych płyt. Pierwszy z tych zabytków odkryto w 1899. Był wmurowany w ścianę kaplicy biskupa Maciejowskiego. Zarówno ten zabytek, jak i inne, trafiły do magazynów, bo nie potrafiono ich zinterpretować. Pewne sugestie pojawiły się dopiero w 1972 roku, gdy odnaleziono kolejny element z dekoracją plecionkową na kamieniu znalezionym w kaplicy świętokrzyskiej na Wawelu. Ale trzeba było kilku dekad, aby pojawiła się osoba, która zestawiła dwa z fragmentów i udowodniła, że nie tylko stanowią jedność, ale posiadają niezaprzeczalnie skandynawski rodowód. 

Czy początki Krakowa mają związek z wikingami? Śladów przybywa, a znajdowane na Wawelu skandynawskie zabytki zdają się potwierdzać tę tezę. 

Harald Pięknowłosy pierwszy król zjednoczonej Norwegii. Poznaj jego historię.

O tym jak Harald Pięknowłosy został pierwszym królem zjednoczonej Norwegii

Źródła:
https://www.istota.info/?p=3962
https://archeologia.com.pl/jak-powstala-polska/
https://bialczynski.pl/2021/12/15/salon24-marek-andrzej-kryda-sensacja-na-wawelu-odkryto-ksiazecy-pochowek-z-krzyzem-boga-thora/