Spójrzmy jak dramatycznie zmieniły się niektóre style ubioru od lat 70-tych do dziś. A teraz weźmy pod uwagę, że w przypadku wikingów mówimy o mężczyznach i kobietach, na których wpływ miały wojaże po wielu różnych krajach w epoce, która trwała blisko trzy stulecia.
Do tego XI-wieczny norweski rybak mieszkający na Islandii zapewne wyglądał inaczej niż IX-wieczny szwedzki handlarz w Kijowie, albo X-wieczny duński wojownik walczący w bitwie pod Clontarf. Ważne jest również, aby pamiętać, że nie ma zbyt wielu zachowanych przykładów odzieży i zbroi wikingów, nawet tych metalowych!
To co mamy? Literackie wskazówki, artystyczne przedstawienia oraz pewną ilość artefaktów. Żadne z tych źródeł nie jest w stu procentach pewne i nawet, gdy się je zbilansuje, wciąż jest wiele miejsca na dyskusję. Duża część artefaktów należących do grupy odzieży, pochodzi oczywiście z miejsc pochówku wikingów.
Ale jak ostrzega Ulla Mannering – archeolog z Centrum Badań Tekstylnych Duńskiej Fundacji Badań Narodowych przy Muzeum Narodowym – większość ubrań wikingów zgniła i gdy archeolodzy odkopali groby, znaleźli bardzo niewiele. Na dodatek obraz jest fragmentaryczny właśnie dlatego, że w głównej mierze opiera się na przedmiotach i tekstyliach zachowanych w grobowcach. Dlaczego?
Otóż wcale nie ma pewności, że ubrania, które mieli na sobie pochowani wikingowie, były tymi samymi, które nosili. To przecież podobnie jak w naszych czasach. Niektórzy mężczyźni mają na sobie garnitur dwa razy, w tym drugi raz już po śmierci.
Wiemy z wielu źródeł pisanych związanych z wikingami, że uwielbiali kolory, a dobrze wybarwione ubrania świadczyły o bogactwie i wyrafinowaniu. Ale barwniki były drogie, a średniowieczne metody farbowania dawały różne rezultaty. Mało tego, nowe badania dowodzą, że efekt, barwniki, różnią się w zależności nawet od tego, z jakiej rzeki pochodziła woda. To znacznie poszerza spektrum dostępnych kolorów i opcji. To również, nomen omen, temat rzeka.
Cofająca się płat lodowy Lendbreen w górach Jotunheimen w Norwegii, po raz pierwszy zainteresował archeologów w 2011 roku. Powoli, lecz nieubłaganie znikający lód odsłania przedmioty organiczne wykonane z drewna, skóry, kości i wełny, które ludzie gubili lub pozostawiali do 6 tys. lat temu. Ale jedno znalezisko wywołało szczególną konsternację. To drewniana skrzynka z wciąż mocno przykręconym wiekiem. Czytaj dalej
Przede wszystkim odpowiedzmy wreszcie na pytanie – czy wikingowie używali skórzanych zbroi? Po raz kolejny, nie mamy pewności. Jednakowoż, pomimo braku fizycznych dowodów, istnieją liczne źródła pisane, które wspominają o tym, że wikingowie używali skóry renifera i innych form skór zwierzęcych jako zbroi. Skóry zwierząt były dość dostępne, ponieważ w diecie wikingów znajdowała się wołowina, baranina, mięso reniferów, kóz, a nawet koni.
Do tego skóra jest lekka, dostępna i lepsza niż nic w porównaniu z kolczugą, która była trudniejsza do zdobycia, wymagała wysokich umiejętności kowalskich i znacznych środków na zakup. Ale jednocześnie, jeśli poezja heroiczna tego okresu w ogóle wspomina o zbroi – co jest znacznie rzadsze niż wzmianki o broni czy tarczach, to zazwyczaj mówi o… kolczugach. Ponownie mamy wstęp do szerokiej dyskusji, ale niewiele dowodów. Wśród nielicznych warto wymienić kolczugę oraz czepiec do hełmu z Gjermundbu. W zasadzie to raczej ich fragmenty wraz z innymi artefaktami, odkryte w 1943 roku. Grób, z którego wydobyto plecionkę kolczą, datuje się na X wiek.
A pozostałe zbroje metalowe, przede wszystkim pancerz lamelkowy? Pewne dowody istnieją. Ponad 30 lamelek (pojedynczych płyt do zbroi płytkowej) znaleziono w Birka w Szwecji w latach 1877, 1934 i 1998-2000. Wydatowano je na ten sam okres, co wspomniane znalezisko z Gjermundbu (900-950 r. n.e.), a zatem mogą być dowodem na to, że niektórzy wikingowie nosili tego typu zbroje – czyli układ małych żelaznych płyt zasznurowanych razem lub przyszytych do mocnej tkaniny lub skórzanej koszuli. Mimo to, wciąż trwa debata, czy zbroje płytkowe, o których mowa, były w posiadaniu skandynawskiego woja, czy może… zagranicznego najemnika.
Wyczerpaliśmy temat do dyskusji? A gdzie tam! To jedynie krótki przyczynek do dalszych rozważań i przykładów, np. praktycznie nieznanych znalezisk z miejscowości Snäckgärde, która leży niedaleko Visby na Gotlandii. A możecie chcielibyście przedstawić swoje zdanie?
Czy skandynawscy wojownicy wyglądali jak postacie z serialu, filmów i gier? Czytaj dalej
Źródła:
https://en.natmus.dk/historical-knowledge/denmark/prehistoric-period-until-1050-ad/the-viking-age/the-people/clothes-and-jewellery/
https://www.lifeinnorway.net/viking-clothes/
https://scandinaviafacts.com/the-viking-dress-code-what-they-wore-and-how/
https://skjalden.com/viking-clothes/
https://robshackleford.com/what-did-viking-women-wear-by-rob-shackleford
https://sagy.vikingove.cz/lamellar-armours-of-the-viking-age/
Komentarze: 0
Logowanie:
Facebook