Jeśli chłopakowi przyśniła się kura – koniecznie biała, oznaczało to, że jego przyszła żona będzie śliczną panną. Z czarną nioską było gorzej – symbolizowała wdowę. Ale młodzi mężczyźni najbardziej obawiali się snów, w których pojawia się stara kwoka z kurczętami. W takim przypadku młodzian był skazany na ożenek z wdową, która ma już stadko własnych dzieci…
O wróżbach w przeddzień święta Andrzeja, czyli 29 listopada, słyszeli wszyscy, ale zwyczaj przepowiadania przyszłości i wróżb przypada również na wigilię św. Katarzyny, czyli z 24 na 25 listopada. Jednak ta tradycja przewidziana jest wyłącznie dla kawalerów. Dawniej to właśnie 25 listopada wyznaczał początek przygotowań do adwentu zgodnie z powiedzeniem „Święta Katarzyna adwent zawiązuje, sama hula, pije, a nam zakazuje”. Ale tradycja tego miłego skądinąd zwyczaju ma mroczne źródło. Posłuchajcie.
W chrześcijaństwie zwyczaj matrymonialnych wróżb dla młodych mężczyzn przypada w wigilię patronki kawalerów Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej. Co ciekawe, obecnie historycy podważają jej istnienie. Być może pierwowzorem Świętej Katarzyny była Hypatia z Aleksandrii, znana z urody i przymiotów umysłu córka filozofa, matematyka i astronoma Teona – ostatniego przełożonego Biblioteki Aleksandryjskiej. Hypatia została wszechstronnie wykształcona przez ojca. Według legendy to Hypatia jest wynalazczynią astrolabium i areometru, a Sokrates Scholastyk pisał o niej: „(…) osiągnęła tak wysoki stopień wykształcenia, że przewyższyła współczesnych sobie filozofów”.
Jednak popularność Hypatii i oddanie nauce nie podobało się nowemu biskupowi Aleksandrii Cyrylowi (urząd objął w 412 r. n.e.) – teologowi i bibliście, którego Kościół katolicki uczynił potem świętym. Czy to Cyryl stał za morderstwem Hypatii? Tego już się nie dowiemy. Nie zachowały się również dzieła Hypatii, być może celowo zniszczone. Pozostał jedynie obrazowy i straszny opis mordu z 415 r. n.e. spisany przez Sokratesa Scholastyka: „(…)Tak więc ludzie porywczego usposobienia, którym przewodził lektor Piotr, umówiwszy się między sobą upatrzyli moment, kiedy owa niewiasta wracała skądś do domu, i wyrzuciwszy ją z lektyki zawlekli pod kościół zwany Cezarejon; tu zdarłszy z niej szaty zabili ją odłamkami skorup. Następnie rozszarpawszy ciało na sztuki poznosili poszczególne części na miejsce zwane Kinaron i spalili w ogniu.”
Według prof. Marii Dzielskiej – polskiego historyka i filologa klasycznego, Cyryl miał również polityczne powody wrogości wobec Hypatii. Kościół katolicki też nie pokochał aleksandryjskiej filozofki neoplatońskiej i matematyczki pracowicie wymazując ją z historii poprzez zamianę „męczennicy nauki” na „męczennicę chrześcijańską”, czyli Katarzynę Aleksandryjską.
Katarzyna ma podobny życiorys jak Hypatia. Była ponoć córką króla Kustosa, ale przyjęła śluby czystości, krytykowała prześladowania chrześcijan i finalnie poniosła śmierć męczeńską w wieku lat ledwo osiemnastu. Wcześniej stoczyła na argumenty wygraną dysputę religijną z pięćdziesięcioma mędrcami niechrześcijańskimi, przy okazji część z nich nawracając na wiarę w Jedynego. Niezadowolony cesarz Maksencjusz lub Maksymin skazał Katarzynę na łamanie kołem i śmierć. Z łamania nic nie wyszło, bo narzędzie tortu zniszczył… anioł, co jednak nie zniechęciło cesarza, który kazał ściąć głowę Katarzyny mieczem. Wyrok wykonano.
Dziś w Polsce mamy ponad 170 budowli postawionych ku czci Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej, a o Hypatii mało kto pamięta. No i jeszcze pozostało nam sporo wróżb związanych z wymyśloną patronką. Poza kurą z kurczętami pamiętajcie, aby nie śnić o czarnym koniu. To pewne starokawalerstwo!
Komentarze: 0
Logowanie:
Facebook