Tradycja wywodzi się ze średniowiecza. Wieki temu za pomocą trąbki (rogu) roznosiciel listów dawał sygnał, że zbliża się do miejscowości, czyli zapowiadał swe przybycie. Charakterystyczny dźwięk informował również o tym, że drogą podąża urzędnik, którego należy przepuścić. Poza tym trąbka odstraszała dzikie zwierzęta, a także… pobudzała psy do ujadania! Współcześnie, jak i niegdyś, listonosze nie mają dobrych relacji z psami, ale wieki temu bywało, że posłaniec wygrywał melodię, gdy nie był pewien, w którą stronę należy podążać. Jeśli w pobliżu znajdowała się jakaś miejscowość, psy wskazywały mieszkańcom, gdzie szukać listonosza.
Jako pierwszy trąbki pocztowej używać zaczął Franz von Taxis, żyjący w XV wieku włoski kurier, a zarazem założyciel pierwszego systemu pocztowego w Europie. Ale w systemie Taxisa przeznaczeniem trąbki było nieco inne. Kurier dął w trąbkę zbliżają się do stacji pocztowej, dzięki czemu jego zamiennik mógł zawczasu przygotować się do drogi i szybciej w nią ruszyć. Jak i dziś szybkość dostarczenia przesyłki była kluczowa.
Von Taxis zajął się przewożeniem listów na rozkaz cesarza Maksymiliana I, który potrzebował zaufanego człowieka pilnującego korespondencji i przesyłek kursujących pomiędzy rezydencjami władcy w Innsbrucku i Brukseli. Franz von Taxis okazał się na tyle skuteczny, że po śmierci w 1517 roku jego rodzina otrzymała przywilej obsługi korespondencji wszystkich obywateli Niemiec. Przemyślni i dynamiczni spadkobiercy okazali się równie sprawni, co ich nestor i stworzyli pierwszy międzynarodowy system pocztowy z dostępem dla każdego. Oczywiście każdego, kto miał pieniądze. Rodzina Taxisów i skoligaconych z nimi Thurnów zapisały się nie tylko w historii, ale również w języku. Od ich nazwisk pochodzą sowa „taxi” oraz „taksa”, czyli taksówka i opłata.
W Polsce o trąbce po raz pierwszy wspomina „Ordynacya poczty przemyskiej z lipca 1667 roku”, natomiast za datę narodzin poczty w Rzeczpospolitej uważa się 18 października 1558 roku. Wtedy to król Zygmunt August „ustanowił stałe połączenie pocztowe między Krakowem a Wenecją przez Wiedeń, za pomocą poczty, czyli koni rozstawnych”.
Warto w tym miejscu nadmienić, że decyzję o utworzeniu poczty przyspieszyły interesy króla. Rok po śmierci matki – królowej Bony, Zygmunt August wszczął proces o spadek. Bona, pochodząca z rodziny Sforzów, postanowiła opuścić Polskę, wywożąc z niej bogactwa gromadzone z górą cztery dekady. Odzyskanie majątku, pieniędzy od dłużników i uzyskanie potwierdzenia praw Zygmunta Augusta do sukcesji włoskiej, wiązało się z działalnością polskiej dyplomacji oraz licznych doradców. Utrzymanie stałej łączności pomiędzy nimi a polskim królem wymagało wprowadzenia regularnego połączenia pocztowego.
Pieczę nad usługą pocztową Zygmunt August powierzył… Krzysztofowi Taxisowi, należącemu do wspomnianego już rodu. Taxis obiecał, że wszystkie przesyłki królewskie będą darmowe, ale obywateli ten przywilej nie objął i musieli płacić 6 groszy za list o wadze 1 łuta (od 10 do 50 gramów). Dochód z poczty płynął do kieszeni… Taxisów, a Krzysztof Taxis pobierał ponadto wysoką pensję w kwocie 1500 talarów rocznie. Zygmunt August nie wyszedł dobrze na tej spółce, ale to już inna historia…
Komentarze: 0
Logowanie:
Facebook